Republika Albanii to mały kraj w Europie Południowo-Wschodniej, na półwyspie bałkańskim, graniczący z Czarnogórą, Macedonią, Grecją oraz, nie przez wszystkich uznawanym, oderwanym od Serbii, Kosowem. Od zachodu oblewa Albanię Morze Adriatyckie, a od południowozachodniej Morze Jońskie. Jest członkiem ONZ, NATO, OBWE, Rady Europy, oraz jednym z założycieli Unii na rzecz Regionu Morza Śródziemnego. Od 2014 roku Albania ma status kandydata do Unii Europejskiej.
Stolicą kraju jest Tirana, największe miasto Albanii, liczące 700 tysięcy mieszkańców.
Albania jest nazwą kraju zaczerpniętą ze źródeł grecko-rzymskich. Rdzeń alb został zaczerpnięty z języków ilirskich i oznacza kolor biały. „Shqipëria” to nazwa nadana Albanii przez jej naród, pochodzi od słowa Shqipoj oznaczającego mówić otwarcie, krótko i jasno.
W 2011 Albania znalazła się na pierwszym miejscu w kategorii krajów, które trzeba zobaczyć, według magazynu Lonely Planet.
Ciekawe fakty o Albanii – warto wiedzieć:
- W sumie liczba Albańczyków to ok 7 mln, jednak w kraju żyje tylko 3 miliony ludzi. Więcej Albańczyków mieszka poza Albanią niż na jej terytorium.
- Kraje takie jak Kosowo, Macedonia, Czarnogóra, Grecja, Turcja, Włochy, Niemcy, Szwajcaria, Szwecja i Stany Zjednoczone mają licznych obywateli albańskich. Szacuje się, że ogólna populacja Albańczyków wynosi od siedmiu do dziesięciu milionów.
- Albania była jednym z państw-założycieli Układu Warszawskiego. Jednakże stosunki z ZSRR w latach 60-tych drastycznie się pogorszyły po rozłamie sowiecko-chińskim, gdy Albania wzięła stronę Chin, broniąc „czystości marksizmu” i krytykując zarówno „imperializm USA”, jak i „radziecki i jugosłowiański rewizjonizm”. Po radzieckiej interwencji w Czechosłowacji w 1968 roku, Albania poczuła, że może być następna w kolejce. W efekcie obaw o bezpieczeństwo kraju i atak wrogów, rozpoczęto budowę bunkrów. W całym kraju jest ich ponad 750 tysięcy.
- W 1967 roku Albania została ogłoszona pierwszym na świecie państwem ateistycznym. Pod przywództwem Envera Hoxha religia została zakazana, a każdy łamiący prawo miał zostać uwięziony na 3 do 10 lat.
- Albańczykom kiedyś zakazano używania łodzi motorowych. Łodzie motorowe były wykorzystywane do handlu ludźmi i narkotykami z Albanii do wybrzeży Włoch i Grecji.
- Kiedy era komunizmu zakończyła się w 1991 roku, w kraju było około trzech milionów ludzi, ale tylko 3000 samochodów. Komunizm izolował kraj i przez długi czas tylko funkcjonariuszom partii pozwalano na korzystanie z samochodów.
- Jednym z symboli Albanii jest bohater narodowy, który w XV w. przez ponad 20 lat stawiał opór Imperium Osmańskiemu to Skanderbeg (pol. Jerzy Kastriota). Największe jego sukcesy to obrona zamku w Krui przed atakiem 150 tys. armii sułtana Murada II oraz rozbicie 70 tys. armii sułtana Mehmeda II Zdobywcy przez siły liczące tylko 15 tys. Albańczyków. Istnieje wiele pomników i muzeów postawionych na jego cześć.
- Bohaterką Albanii jest Anjezë Gonxhe Bojaxhiu. Bardziej znana na całym świecie jako Matka Teresa. Urodziła się w Skopje, które obecnie jest częścią Macedonii i jest jedną z najbardziej uwielbianych postaci religijnych XX wieku. Jest jedyną Albanką, która otrzymała nagrodę Nobla.
- Albania jest jednym z krajów europejskich o długiej historii uprawy winogron. W kraju winorośl uprawiano już w epoce lodowcowej, a najstarsze nasiona w Albanii mają od 4000 do 6000 lat.
- Wieczorami miejscowi lubią chodzić pieszo. Ale to nie tylko spacer. Znany jako xhiro, to oficjalny wieczorny spacer, podczas którego każdy mieszkaniec wychodzi, aby wyciągnąć nogi.
- Większość Albańczyków to muzułmanie. Stanowią około 70%. Około 17% to chrześcijanie, co czyni z nich drugą co do wielkości religię, a kolejne 17% to albo nierejestrowani albo ateiści. Do czasu rozpadu Jugosławii, Albania była jedynym krajem europejskim, w którym dominował islam.
- Albania jest krajem bardzo górzystym. Góry zajmują 70% jej terytorium.
- Albania zapewnia bezpłatne kształcenie na poziomie podstawowym i średnim.
- W Albanii znajduje się jezioro Skadar, największe jezioro w na Półwyspie Bałkańskim. Ma powierzchnię między 360 km2 do 550 km2 (powierzchnia jest zmienna) , leży na terenie Albanii i Czarnogóry. Tylko jedna trzecia jeziora leży w granicach Albanii.
- W Albanii znajduje się Ohrid – najstarsze jezioro w Europie, jest ono rozdzielone granicą między Albanię i Macedonię Północną. Ze względu na swoje dziedzictwo jezioro jest chronione przez UNESCO.
Albania ma 13 małych wysp. Tylko dwie z nich mają ponad 1 kilometr kwadratowy. Te dwie wyspy to Kunë i Sazan.
- Najwyższym punktem Albanii jest góra Korab, która ma 2764 metry wysokości. Albania dzieli tę górę z dwoma innymi krajami, Kosowem i Macedonią. Korab to najwyższy szczyt górski w masywie Korab (alb. Mali i Korabit) w Górach Dynarskich na Półwyspie Bałkańskim. W masywie Korabu łączą się granice Albanii, Kosowa i Macedonii. Główny wierzchołek na wysokości 2764 m n.p.m. przecięty jest granicą albańsko-macedońską i jest najwyższym szczytem obydwu tych państw, w związku z czym należy do Korony Europy. Jest drugim szczytem po Mont Blanc, który jest najwyższym punktem dla więcej niż jednego państwa.
- Albania, chcąc przyciągnąć do kraju więcej turystów, postanowiła przekształcić wyspę Sazan, wyspę wojskową z czasów zimnej wojny, wraz z bunkrem zaprojektowanym tak, aby wytrzymać atak nuklearny, w atrakcję. Baza ta nadal istnieje, a na wyspie pozostają marynarze, którzy mają zapewnić schronienie marynarce wojennej patrolującej wody albańskie.
- Drugie co do wielkości złoża ropy naftowej w regionie Bałkanów znajdują się w Albanii. Zasoby ropy naftowej tego kraju są największe w Europie.
Wieś Łazarat jest „ziołową stolicą Albanii”. Wieś sprawia, że kraj ten jest największym eksporterem konopi indyjskich w Europie.
Ciekawostki
- Narodowym sportem jest piłka nożna;
- Narodową potrawą jest gofte;
- Narodowym napojem jest rakija;
- Albańczyk, który się z Tobą zgadza, potrząśnie głową na boki, a gdy się z Tobą nie zgadza, skinie głową.
Napisz na WhatsApp